لوله مسی بدون درز چیست؟

لوله‌های مسی بدون درز به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف جایگاه ویژه‌ای دارند. این لوله‌ها با کیفیت بالا و مقاومت در برابر خوردگی، انتخابی ایده‌آل برای سیستم‌های لوله‌کشی و انتقال مایعات هستند. در این مقاله، به بررسی جامع لوله‌های مسی بدون درز، از تاریخچه تا کاربردها و نحوه خرید آن‌ها خواهیم پرداخت.

تاریخچه لوله‌های مسی بدون درز

مس از قدیمی‌ترین فلزاتی است که توسط انسان کشف و استفاده شده است. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، تولید لوله‌های مسی بدون درز امکان‌پذیر شد که انقلابی در صنایع مختلف ایجاد کرد. این لوله‌ها به دلیل عدم وجود درز، مقاومت بیشتری در برابر فشار و خوردگی دارند و در نتیجه، در بسیاری از کاربردهای حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فرآیند تولید لوله‌های مسی بدون درز

تولید لوله‌های مسی بدون درز شامل مراحل مختلفی است که هر کدام نیازمند دقت و فناوری پیشرفته‌ای هستند. ابتدا مس خالص ذوب شده و به صورت شمش در می‌آید. سپس با استفاده از فرآیندهای کشش و نورد، شمش‌ها به لوله‌های بدون درز تبدیل می‌شوند. این فرآیندها باعث می‌شوند که لوله‌ها دارای ساختاری یکنواخت و بدون نقاط ضعف باشند.

مزایای لوله‌های مسی بدون درز

• مقاومت بالا در برابر خوردگی: مس به طور طبیعی مقاوم در برابر خوردگی است که این ویژگی در لوله‌های بدون درز تقویت می‌شود.

• رسانایی حرارتی و الکتریکی بالا: لوله‌های مسی به دلیل رسانایی بالای خود، در سیستم‌های انتقال حرارت و برق کاربرد گسترده‌ای دارند.

• دوام و طول عمر بالا: این لوله‌ها با گذشت زمان کیفیت خود را حفظ می‌کنند و نیاز به تعویض کمتری دارند.

کاربردهای لوله‌های مسی بدون درز

لوله‌های مسی بدون درز در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید: به دلیل رسانایی حرارتی بالا، در سیستم‌های خنک‌کننده و گرمایشی کاربرد دارند.

• صنایع نفت و گاز: مقاومت در برابر فشار و خوردگی، آن‌ها را برای انتقال مایعات و گازها مناسب می‌سازد.

• صنایع خودروسازی: در سیستم‌های خنک‌کننده و ترمز خودروها استفاده می‌شوند.

مقایسه لوله‌های مسی بدون درز با لوله‌های درزدار

لوله‌های مسی بدون درز به دلیل عدم وجود درز، مقاومت بیشتری در برابر فشار و خوردگی دارند. این در حالی است که لوله‌های درزدار ممکن است در نقاط جوش دچار ضعف شوند. همچنین، لوله‌های بدون درز دارای سطح داخلی صاف‌تری هستند که جریان مایعات را بهبود می‌بخشد.

نحوه انتخاب لوله مسی مناسب

برای انتخاب لوله مسی مناسب، باید به عواملی مانند فشار کاری، دما، نوع سیال و محیط کاری توجه کرد. همچنین، استانداردهای مربوطه و کیفیت تولید نیز از اهمیت بالایی برخوردارند.

استانداردهای مرتبط با لوله‌های مسی بدون درز

لوله‌های مسی بدون درز باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید شوند تا کیفیت و ایمنی آن‌ها تضمین شود. برخی از این استانداردها عبارت‌اند از:

• ASTM B395/B395M-08: استاندارد تولید لوله‌های مسی بدون درز در مبدل‌های حرارتی و کندانسورها.

• JIS H 3300: استاندارد تولید لوله‌های مسی بدون درز آلیاژی و غیر آلیاژی.

• BS 2871-2:1972: استاندارد تولید لوله‌های مسی و آلیاژی.

تأثیر کیفیت مواد اولیه بر لوله‌های مسی بدون درز

کیفیت مواد اولیه تأثیر مستقیمی بر عملکرد و دوام لوله‌های مسی بدون درز دارد. استفاده از مس با خلوص بالا و فرآیندهای تولید پیشرفته، منجر به تولید لوله‌هایی با کیفیت و مقاومت بالا می‌شود.

نکات مهم در نصب و نگهداری لوله‌های مسی بدون درز

برای افزایش طول عمر و کارایی لوله‌های مسی بدون درز، رعایت نکات زیر ضروری است:

• نصب صحیح و استفاده از اتصالات مناسب: جلوگیری از نشتی و خرابی‌های احتمالی.

• بازرسی و نگهداری منظم: شناسایی و رفع مشکلات قبل از بروز خرابی‌های جدی.

• استفاده از عایق مناسب: جلوگیری از هدررفت حرارت و افزایش کارایی سیستم.

قیمت لوله‌های مسی بدون درز

قیمت لوله‌های مسی بدون درز به عواملی مانند سایز، ضخامت، برند تولیدکننده و نوسانات بازار مس بستگی دارد. برای مثال، در تاریخ 12 اسفند 1403، قیمت لوله‌های بدون درز وارداتی بین 518,180 تومان تا 13,090,910 تومان متغیر بوده است. برای دریافت قیمت‌های به‌روز، مراجعه به منابع معتبر و به‌روز توصیه می‌شود.

برندهای معتبر تولیدکننده لوله‌های مسی بدون درز

در بازار ایران، برندهای معتبری در زمینه تولید لوله‌های مسی بدون درز فعالیت می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به صنایع مس قائم اشاره کرد. این شرکت از سال 1380 فعالیت خود را آغاز کرده و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوله‌های مسی بدون درز در ایران شناخته می‌شود.

نحوه خرید لوله‌های مسی بدون درز

برای خرید لوله‌های مسی بدون درز، می‌توانید به فروشگاه‌های معتبر و نمایندگی‌های رسمی برندهای تولیدکننده

تاریخچه تولید لوله مسی بدون درز

مس یکی از قدیمی‌ترین فلزاتی است که بشر از آن برای ساخت ابزار و سیستم‌های انتقال مایعات استفاده کرده است. اما تولید لوله‌های مسی بدون درز به شکل مدرن، حاصل پیشرفت‌های صنعتی و فناوری‌های پیشرفته در متالورژی است.

دوران باستان: آغاز استفاده از مس

استفاده از مس به حدود 5000 سال قبل از میلاد بازمی‌گردد، زمانی که تمدن‌های مصر، بین‌النهرین و ایران از مس برای ساخت ابزار، لوله‌کشی و سیستم‌های آبیاری استفاده می‌کردند. اما در آن دوران، لوله‌های مسی به روش چکش‌کاری ساخته می‌شدند و دارای درز یا اتصالات بودند.

قرن 19: پیشرفت در تولید لوله‌های مسی

در اوایل قرن 19 میلادی، با پیشرفت فناوری‌های فلزکاری، روش‌های جدیدی برای تولید لوله‌های مسی جوشکاری‌شده توسعه یافت. اما این لوله‌ها در برابر فشارهای بالا و خوردگی آسیب‌پذیر بودند.

اوایل قرن 20: اختراع روش تولید لوله‌های بدون درز

در اوایل قرن 20، فرآیندهای اکستروژن (Extrusion) و کشش سرد (Cold Drawing) برای تولید لوله‌های بدون درز توسعه یافتند. این روش‌ها امکان تولید لوله‌های مسی با دیواره‌های یکنواخت و مقاوم‌تر را فراهم کردند.

دهه 1950: صنعتی شدن تولید لوله‌های مسی بدون درز

با پیشرفت در فناوری ریخته‌گری و متالورژی، در دهه 1950 میلادی، شرکت‌های صنعتی شروع به تولید انبوه لوله‌های مسی بدون درز کردند. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بالا، به‌ویژه در صنایع برودتی، تهویه مطبوع، نفت و گاز، و خودروسازی محبوب شدند.

قرن 21: فناوری‌های مدرن و بهینه‌سازی تولید

امروزه، تولید لوله‌های مسی بدون درز از روش‌های کشش سرد، اکستروژن و ریخته‌گری پیوسته (Continuous Casting) بهره می‌برد. این پیشرفت‌ها باعث شده است که لوله‌های مسی بدون درز دارای کیفیت بالا، طول عمر بیشتر و کارایی بهتری باشند.

نحوه تولید لوله مسی بدون درز

لوله‌های مسی بدون درز با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و فرآیندهای خاصی تولید می‌شوند که باعث حذف هرگونه جوش و درز در ساختار آن‌ها می‌شود. این ویژگی باعث افزایش استحکام، دوام و مقاومت در برابر فشار و خوردگی می‌شود.

مراحل تولید لوله مسی بدون درز

۱. ذوب و ریخته‌گری اولیه مس

• ابتدا مس خام یا ضایعات مسی در دمای حدود ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد در کوره‌های القایی ذوب می‌شود.
• پس از ذوب شدن، مس مذاب درون قالب‌های خاصی ریخته می‌شود تا شمش‌های استوانه‌ای (Billet) تشکیل شود.
• این شمش‌ها پس از خنک شدن، برای مراحل بعدی آماده می‌شوند.

۲. اکستروژن (Extrusion) اولیه

• در این مرحله، شمش‌های مسی در دمای بالا تحت فشار بسیار زیاد از میان قالب‌های مخصوص عبور داده می‌شوند.
• این فرآیند باعث می‌شود که شمش‌های جامد به لوله‌های اولیه بدون درز تبدیل شوند.

۳. کشش سرد (Cold Drawing) برای کاهش ضخامت و یکنواخت‌سازی

• لوله‌های تولید شده در مرحله قبل، ضخامت بیشتری دارند و نیاز به کاهش ضخامت دارند.
• در این روش، لوله‌های مسی از میان قالب‌های مخصوص عبور داده می‌شوند تا قطر و ضخامت دیواره آن‌ها کاهش یابد و سطح داخلی و خارجی آن‌ها صاف‌تر شود.
• مزیت کشش سرد: بهبود دقت ابعادی، استحکام بیشتر، افزایش انعطاف‌پذیری.

۴. عملیات حرارتی (Annealing) برای افزایش انعطاف‌پذیری

• پس از کشش سرد، لوله‌ها سخت و شکننده می‌شوند، بنابراین تحت عملیات حرارتی قرار می‌گیرند.
• در این مرحله، لوله‌های مسی تا دمای ۵۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد حرارت داده شده و سپس به آرامی سرد می‌شوند.
• این فرآیند باعث کاهش تنش‌های داخلی و افزایش انعطاف‌پذیری می‌شود.

۵. برش و پرداخت نهایی

• لوله‌های مسی تولید شده، بسته به نیاز بازار، در اندازه‌های مختلف برش داده می‌شوند.
• سپس با استفاده از ماشین‌های مخصوص، سطح آن‌ها پرداخت و تمیز می‌شود.

۶. تست و کنترل کیفیت

• لوله‌های مسی بدون درز تحت آزمایش‌های مختلفی قرار می‌گیرند، از جمله:
  • آزمون فشار برای بررسی مقاومت در برابر فشار بالا.
  • آزمون خوردگی برای ارزیابی مقاومت در برابر عوامل محیطی.
  • آزمون ابعادی برای اطمینان از دقت اندازه‌ها.

کاربردهای لوله مسی بدون درز

لوله مسی بدون درز به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقاومت بالا در برابر خوردگی، رسانایی حرارتی و الکتریکی عالی، استحکام مکانیکی زیاد و طول عمر بالا، این لوله‌ها را به یکی از پرکاربردترین انواع لوله‌های صنعتی و ساختمانی تبدیل کرده است.

۱. سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید (HVAC & Refrigeration)

یکی از مهم‌ترین کاربردهای لوله مسی بدون درز، استفاده در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی است. این لوله‌ها به دلیل انتقال حرارت عالی، در بخش‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
✅ سیستم‌های کولر گازی و اسپلیت
✅ چیلرها و برج‌های خنک‌کننده
✅ یخچال‌های صنعتی و خانگی
✅ پمپ‌های حرارتی و بویلرها

۲. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

لوله‌های مسی بدون درز به دلیل مقاومت در برابر فشار بالا و خوردگی، در صنایع نفت و گاز نیز کاربرد دارند. این کاربردها شامل موارد زیر است:
✅ انتقال گازهای خورنده و اسیدی
✅ لوله‌کشی سیستم‌های خنک‌کننده در پالایشگاه‌ها
✅ مبدل‌های حرارتی و کندانسورها

۳. صنایع پزشکی و بهداشتی

در تجهیزات پزشکی، حفظ بهداشت و استریل بودن سیستم‌های لوله‌کشی اهمیت زیادی دارد. لوله‌های مسی بدون درز به دلیل خاصیت ضدباکتریایی، در موارد زیر استفاده می‌شوند:
✅ سیستم‌های اکسیژن‌رسانی و بیهوشی در بیمارستان‌ها
✅ دستگاه‌های استریلیزاسیون و تجهیزات آزمایشگاهی

۴. صنعت خودروسازی و هوافضا

✅ سیستم‌های خنک‌کننده موتور و رادیاتورها
✅ سیستم ترمز و هیدرولیک خودروها
✅ سیستم‌های سوخت‌رسانی در هواپیماها

۵. صنعت ساختمان و تأسیسات

✅ لوله‌کشی آب سرد و گرم در ساختمان‌های مسکونی و تجاری
✅ سیستم‌های گرمایشی و شوفاژها
✅ انتقال گاز در ساختمان‌ها

۶. صنایع الکترونیکی و مخابرات

✅ ساخت قطعات الکترونیکی و سیم‌پیچ‌های ترانسفورماتور
✅ انتقال سیالات در سیستم‌های خنک‌کننده ابررایانه‌ها

روش‌های خمکاری مناسب لوله مسی بدون درز

خمکاری لوله مسی بدون درز یک فرآیند مهم در صنایع مختلف از جمله تهویه مطبوع، تأسیسات ساختمانی، خودروسازی و صنایع نفت و گاز است. انتخاب روش مناسب خمکاری، تأثیر زیادی بر کیفیت، دوام و عملکرد لوله دارد. در ادامه، مهم‌ترین روش‌های خمکاری لوله مسی بدون درز را بررسی می‌کنیم.

۱. خمکاری دستی با فنر (Spring Bending)

✅ روش مقرون‌به‌صرفه و ساده برای لوله‌های با قطر کم
✅ استفاده از یک فنر فلزی داخل لوله برای جلوگیری از تغییر شکل
✅ مناسب برای لوله‌های نرم و نیمه‌سخت

 کاربردها: خمکاری لوله‌های مسی در سیستم‌های لوله‌کشی آب و گاز، تهویه مطبوع و تبرید

۲. خمکاری با دستگاه خم‌کن دستی (Manual Pipe Bender)

✅ دقت بالا در زوایای خمکاری بدون تغییر قطر داخلی لوله
✅ مناسب برای لوله‌های با ضخامت متوسط
✅ نیاز به نیروی انسانی برای انجام خمکاری

 کاربردها: مورد استفاده در نصب لوله‌های مسی در ساختمان‌ها و صنایع کوچک

۳. خمکاری با دستگاه خم‌کن برقی (Electric Pipe Bender)

✅ دقت بالا در خمکاری لوله‌های مسی سخت و ضخیم
✅ قابلیت خمکاری در زوایای دقیق بدون ترک خوردگی
✅ سرعت بالاتر نسبت به روش‌های دستی

 کاربردها: صنایع بزرگ، سیستم‌های تبرید صنعتی، خطوط لوله فشار بالا

۴. خمکاری با پر کردن ماسه یا شن (Sand Filling Method)

✅ استفاده از ماسه یا شن داخل لوله برای جلوگیری از چروک شدن یا له‌شدگی
✅ روش مؤثر برای خمکاری لوله‌های با دیواره نازک
✅ مناسب برای خمکاری دستی یا ماشینی

???? کاربردها: تهویه مطبوع، لوله‌های گاز، سیستم‌های گرمایشی

۵. خمکاری به روش القایی (Induction Bending)

✅ استفاده از گرمایش القایی برای نرم کردن لوله و خمکاری دقیق
✅ عدم کاهش استحکام و یکنواختی ساختاری لوله
✅ مناسب برای لوله‌های ضخیم و صنعتی

 کاربردها: صنایع نفت و گاز، سیستم‌های انتقال حرارت، پالایشگاه‌ها

۶. خمکاری سرد (Cold Bending) و خمکاری گرم (Hot Bending)

• خمکاری سرد: بدون نیاز به حرارت، مناسب برای لوله‌های نرم و انعطاف‌پذیر.
• خمکاری گرم: استفاده از حرارت برای کاهش تنش و افزایش انعطاف‌پذیری، مناسب برای لوله‌های سخت و ضخیم.

 کاربردها: سیستم‌های خنک‌کننده، خودروسازی، خطوط انتقال گاز

نکات مهم در خمکاری لوله مسی بدون درز

 انتخاب روش مناسب بر اساس قطر، ضخامت و سختی لوله
 جلوگیری از ترک‌خوردگی و چروک شدن با استفاده از روش‌های مناسب مانند پر کردن ماسه یا فنر
 رعایت حداقل شعاع خمکاری برای جلوگیری از کاهش مقاومت لوله

نکات مهم هنگام خمکاری لوله مسی بدون درز

خمکاری لوله مسی بدون درز نیاز به دقت بالا دارد تا از ترک‌خوردگی، چروک شدن و کاهش استحکام لوله جلوگیری شود. رعایت نکات زیر باعث افزایش کیفیت و دوام لوله در سیستم‌های مختلف خواهد شد.

۱. انتخاب روش مناسب خمکاری

✅ خمکاری دستی با فنر: برای لوله‌های نازک و انعطاف‌پذیر
✅ خمکاری با دستگاه خم‌کن برقی: برای لوله‌های ضخیم و صنعتی
✅ خمکاری به روش القایی: برای دقت بالا و جلوگیری از تنش داخلی

 روش اشتباه می‌تواند باعث تغییر شکل و کاهش مقاومت لوله شود.

۲. رعایت حداقل شعاع خمکاری

✅ حداقل شعاع خمکاری معمولاً ۴ تا ۵ برابر قطر خارجی لوله است.
✅ خمکاری با شعاع کمتر ممکن است باعث ترک‌خوردگی یا له‌شدگی شود.
✅ برای لوله‌های ضخیم‌تر، شعاع خم باید بیشتر باشد تا تنش در دیواره لوله کاهش یابد.

 قبل از خمکاری، بررسی استانداردهای موردنیاز توصیه می‌شود.

۳. استفاده از ابزار مناسب

✅ دستگاه خم‌کن با کیفیت بالا برای کاهش خطا
✅ فنر داخلی یا ماسه خشک برای جلوگیری از له‌شدگی لوله‌های نازک
✅ روغن‌کاری سطح لوله برای کاهش اصطکاک و بهبود خمکاری

 ابزار نامناسب ممکن است باعث چین‌خوردگی لوله شود.

۴. گرم کردن لوله برای خمکاری راحت‌تر

✅ برای خمکاری لوله‌های سخت، حرارت‌دهی به سطح لوله کمک می‌کند.
✅ باید از دمای کنترل‌شده استفاده شود تا ساختار متالورژیکی مس تغییر نکند.
✅ برای لوله‌های نازک‌تر، خمکاری سرد توصیه می‌شود.

 گرم کردن بیش از حد می‌تواند باعث اکسید شدن یا تضعیف ساختار لوله شود.

۵. جلوگیری از ترک‌خوردگی و تغییر قطر داخلی

✅ استفاده از روش‌های کشش یا فشردگی یکنواخت در خمکاری
✅ اجتناب از خمکاری بیش از حد که باعث کاهش قطر داخلی لوله می‌شود
✅ بررسی ترک‌های میکروسکوپی بعد از خمکاری در کاربردهای حساس مانند پزشکی یا گازرسانی

 لوله‌هایی که ترک‌خورده‌اند، نباید در سیستم‌های تحت فشار استفاده شوند.

۶. بررسی کیفیت بعد از خمکاری

✅ اندازه‌گیری زوایای خم و بررسی عدم تغییر قطر داخلی و خارجی
✅ انجام تست‌های فشار برای اطمینان از عدم نشتی یا ترک
✅ پاک‌سازی سطح لوله از اکسیدها یا باقی‌مانده‌های فرآیند خمکاری

 پس از خمکاری، بهتر است لوله‌ها را تحت آزمایش نشت‌یابی و فشار قرار دهید.

سوالات متداول در مورد لوله مسی بدون درز

لوله مسی بدون درز چه تفاوتی با لوله مسی درزدار دارد؟

✅ لوله مسی بدون درز از یک قطعه مس خالص ساخته شده و هیچ‌گونه جوش یا درزی در ساختار آن وجود ندارد، در حالی که لوله‌های درزدار از ورق‌های مسی جوش‌خورده تولید می‌شوند.
✅ لوله‌های بدون درز مقاومت بیشتری در برابر فشار، خوردگی و نشتی دارند.

لوله مسی بدون درز چه کاربردهایی دارد؟

✅ سیستم‌های تهویه مطبوع و تبرید (کولر گازی، چیلر، یخچال صنعتی)
✅ صنایع نفت و گاز (انتقال گازهای خورنده، سیستم‌های خنک‌کننده پالایشگاهی)
✅ سیستم‌های لوله‌کشی آب و گاز در ساختمان‌ها
✅ خودروسازی و هوافضا (رادیاتورها، سیستم ترمز و سوخت‌رسانی)
✅ صنایع پزشکی (لوله‌کشی اکسیژن و سیستم‌های استریلیزاسیون)

چگونه می‌توان لوله مسی بدون درز را از لوله درزدار تشخیص داد؟

✅ سطح داخلی و خارجی لوله مسی بدون درز کاملاً یکنواخت و بدون خط جوش است.
✅ در هنگام برش، لوله بدون درز فاقد هرگونه آثار جوشکاری در مقطع خود است.
✅ لوله‌های بدون درز معمولاً مقاومت بیشتری در برابر فشار و ضربه دارند.

چه عواملی بر قیمت لوله مسی بدون درز تأثیر می‌گذارند؟

✅ قیمت جهانی مس (نوسانات بازار فلزات تأثیر زیادی دارد)
✅ قطر و ضخامت لوله (لوله‌های ضخیم‌تر قیمت بالاتری دارند)
✅ برند و کشور تولیدکننده (برندهای معتبر معمولاً کیفیت بالاتری دارند)
✅ میزان عرضه و تقاضا (در برخی فصول سال، قیمت‌ها ممکن است افزایش یابد)

آیا لوله مسی بدون درز برای لوله‌کشی گاز مناسب است؟

✅ بله، لوله مسی بدون درز به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و تحمل فشار بالا، یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای لوله‌کشی گاز در ساختمان‌ها و صنایع است.
 برای اطمینان از ایمنی، حتماً از لوله‌های دارای استانداردهای بین‌المللی استفاده کنید.

آیا لوله مسی بدون درز نیاز به عایق‌بندی دارد؟

✅ در کاربردهای سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی، عایق‌بندی برای جلوگیری از اتلاف انرژی ضروری است.
✅ **در محیط‌های مرطوب، عایق‌بندی می‌تواند از ایجاد خوردگی و زنگ‌زدگی سطحی جلوگیری کند.

آیا خمکاری لوله مسی بدون درز باعث کاهش مقاومت آن می‌شود؟

✅ در صورت استفاده از روش‌های صحیح خمکاری مانند خمکاری با فنر، ماسه یا دستگاه‌های خم‌کن حرفه‌ای، مقاومت لوله کاهش نمی‌یابد.
✅ خمکاری بیش از حد یا استفاده از ابزار نامناسب ممکن است باعث ترک‌خوردگی یا تغییر قطر داخلی لوله شود.